Η αμβλυωπία (γνωστή και ως «τεμπέλικο μάτι») είναι μια διαταραχή της όρασης που εμφανίζεται συνήθως στην παιδική ηλικία και προκαλεί μειωμένη όραση στο ένα ή και στα δύο μάτια, χωρίς να υπάρχει εμφανής ανωμαλία στη δομή του ματιού. Προκύπτει όταν ο εγκέφαλος δεν επεξεργάζεται σωστά τα οπτικά ερεθίσματα από το αμβλυωπικό μάτι, προτιμώντας το πιο ισχυρό μάτι.

 

Αιτίες Αμβλυωπίας

1. Στραβισμός – Όταν τα μάτια δεν ευθυγραμμίζονται σωστά, ο εγκέφαλος αγνοεί την εικόνα από το ένα μάτι για να αποτρέψει τη διπλωπία.

2. Διαθλαστική διαφορά (Ανισομετρωπία) – Σημαντική διαφορά διαθλαστικών σφαλμάτων (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμός) μεταξύ των δύο ματιών.

3. Στέρηση οπτικών ερεθισμάτων – Παθήσεις όπως συγγενής καταρράκτης, πτώση βλεφάρου (βλεφαρόπτωση) ή αδιαφάνεια του κερατοειδούς μπορούν να εμποδίσουν τη φυσιολογική ανάπτυξη της όρασης.

 

Τρόποι Αντιμετώπισης της Αμβλυωπίας

Η θεραπεία είναι πιο αποτελεσματική όταν εφαρμόζεται σε μικρή ηλικία, καθώς η πλαστικότητα του εγκεφάλου επιτρέπει μεγαλύτερη προσαρμογή.

1. Χρήση Γυαλιών ή Φακών Επαφής

                •  Διορθώνουν τα διαθλαστικά σφάλματα και μειώνουν τη διαφορά όρασης μεταξύ των ματιών.

                • Σε ήπιες περιπτώσεις, η βελτίωση μπορεί να είναι σημαντική μόνο με τη χρήση γυαλιών.

 

2. Οφθαλμική Κάλυψη (Patching)

                •  Κάλυψη του ισχυρότερου ματιού για να εξαναγκαστεί το αμβλυωπικό μάτι να λειτουργήσει.

                • Ο χρόνος κάλυψης ποικίλλει ανάλογα με τη σοβαρότητα της αμβλυωπίας και την ηλικία του παιδιού. 

               https://www.eyeland.gr/axesouar/20428--eye-patch

 

3. Φαρμακευτική Αντιμετώπιση (Ατροπίνη)

                • Οφθαλμικές σταγόνες ατροπίνης στο υγιές μάτι για να θολώσει η όραση και να ενισχυθεί η χρήση του αμβλυωπικού ματιού.

                • Εναλλακτική λύση για παιδιά που δεν συμμορφώνονται με την κάλυψη.

 

4. Ορθοπτική Θεραπεία και Ασκήσεις Όρασης

                • Οπτικές ασκήσεις και δραστηριότητες που ενισχύουν τη χρήση του αδύναμου ματιού.

                • Παιχνίδια σε tablet ή υπολογιστή με ειδικά σχεδιασμένα προγράμματα για αμβλυωπία.

 

5. Χειρουργική Παρέμβαση (σε συγκεκριμένες περιπτώσεις)

                • Αντιμετώπιση προβλημάτων όπως συγγενής καταρράκτης ή σοβαρός στραβισμός.

                • Η επέμβαση από μόνη της δεν θεραπεύει την αμβλυωπία, αλλά μπορεί να βοηθήσει σε συνδυασμό με τις παραπάνω θεραπείες.

 

Πρόγνωση και Διάρκεια Θεραπείας

                • Η έγκαιρη διάγνωση (ιδανικά πριν από την ηλικία των 6-7 ετών) αυξάνει τις πιθανότητες πλήρους αποκατάστασης της όρασης.

                • Η θεραπεία μπορεί να διαρκέσει μήνες ή και χρόνια, ανάλογα με τη σοβαρότητα.

                • Σε μεγαλύτερες ηλικίες, η ανταπόκριση στη θεραπεία είναι πιο περιορισμένη, αλλά ορισμένες σύγχρονες μελέτες δείχνουν ότι η θεραπεία μπορεί να έχει αποτελέσματα και σε εφήβους ή ενήλικες.

 

Η τακτική παρακολούθηση από παιδοφθαλμίατρο είναι απαραίτητη για την προσαρμογή της θεραπείας και τη μέγιστη βελτίωση της όρασης.